:::Phan Chu Trinh:::
BỨC THƯ GỬI CHO VUA KHẢI ĐỊNH

(Trích bản dịch của Ô . Nguyễn Kim Đính)

... Trinh này viết đến đây th́ bút đă cùn rồi, tay đă mơi rồi, giấy đă hết rồi, mực đă cạn rồi, mà c̣n muốn nói chưa dứt lời . Những điều của Trinh bày tỏ ra đó, chẳng phải công kích riêng một ḿnh bệ hạ đâu chính là công kích những bậc làm vua hôn muội đó . Ông Mạnh Tử có nói rằng : Tôi có muốn nói nhiều đâu, cực chẳng đă nên phải nói đó thôi ! Ấy là cái tâm sự của Trinh này cũng như thế đó . Bệ hạ nếu c̣n một chút thiên lương mà biết hối ngộ ra, tin rằng quân quyền không có thể cậy được, dân quyền không thể đoạt được, mau mau quay đầu lại mà thoái vị đi, đem chính quyền trao trả cho quốc dân, để quốc dân được trực tiếp ngay với chính phủ Pháp mà làm công việc để mưu sự lợi ích sau này , vậy th́ may ra quốc dân c̣n thương cái ḷng mà tha cái tội đi, ấy là cái kế sách của bệ hạ ngày nay, không c̣n ǵ hơn nữa . Chứ ví bằng thói cũ không chừa, choán cái ngôi chí tôn, ra cái chuyên chế, hăm ch́m quốc dân xuống vực sâu, hang thẳm kiếp kiếp đời đời, th́ Trinh này sẽ bố cáo với quốc dân và thương thuyết với chính phu? Pháp, tính mạng hai mươi lăm triệu đồng bào Việt Nam, cùng với bệ hạ tuyên chuyến một trận kịch liệt, hễ cái ngày nào đầu Trinh nầy rớt xuống đất tức là cái ngày quân quyền của Bệ hạ ch́m xuống đáy sâu, kẻo lại trách rằng Trinh không bảo trước .

Bức thư này một bản viết bằng Hán văn gửi cho bệ hạ, ngoài ra c̣n dịch ra Pháp văn để đăng lên các báo, và phát đơn ra để yêu cầu người Pháp công đoán .

Một là v́ Trinh này đối cùng bệ hạ đă đoạn tuyệt hẳn, không c̣n một chút quan hệ ǵ, chỉ đứng vào cái địa vị đối đăi mà thôi, cho nên bức thư này không phải dâng lên cho bệ hạ, mà chính là gửi cho bệ hạ, hai chữ bệ hạ mà tôi dùng đây, chẳng qua là cái tiếng xưng hô đă quen trong Hán văn đó mà thôi .

Một là Trinh, v́ là người theo Khổng giáo nên không theo cái lễ phép chuyên chế đặt ra từ đời Tần Thủy Hoàng trở về sau, cái tên húy của Vua không dám nói động đến; nước Tàu nước Nhật bỏ đă lâu rồi chỉ c̣n nước Nam đó thôi , ngày nay Trinh này đề thư cứ gửi ngay cho ông Bửu Đạo là cái tên húy của bệ hạ, để tỏ ư phản đối .

Đơn xin học nội trú trường Thuộc Địa
của Nguyễn Tất Thành tức Hồ Chí Minh
gởi Bộ trưởng bộ Thuộc Địa Pháp

Marseille le15 Septembre 1911
À Monsieur le Ministre des Colonies

Monsieur le Ministre

J'ai l'honneur de solliciter de votre bienveillance la faveur d'être admis à suivre les cours de l ' École Coloniale comme interne .

Je suis actuellement employé à la Compagnie des Chargeurs Réunis pour ma substance à soi de l'Amiral Latouche Tréville.

Je suis entièrement dénué de ressources et avide de m' instruire . Je désirerais devenir utile à la France vis à vis de mes compatriotes et pouvoir en même temps les faire profiter des bienfaits de l' instruction .

Je suis originaire de la province de Nghê-an, en Annam.

En attendant votre réponse que j ' espère favorable, agréez, Monsieur le Ministre , mes plus respectueuses hommages et l ' assurance de ma reconnaissance anticipée .

Nguyễn-tất Thành,

né à Vinh, en 1892 ,fils de Mr Nguyễn sinh Huy, sous docteur es-lettre

Étudiant Francais , quốc ngữ, caractère chinois

Tạm dịch :

Marseille ngày 15 tháng chín 1911

Kính gởi ông Bộ Trưởng bộ Thuộc Địa

Kính thưa ông Bộ Trưởng ,

Tôi xin trân trọng thỉnh nguyện ḷng tốt của ông ban đặc ân cho tôi được nhận vào nội trú trường Thuộc địa.

Tôi hiện làm công nhân trong công ty Chargeurs Réunis để mưu sinh ( trên tàu Amiral Latouche-Tréville) .

Tôi hoàn toàn không có tài sản và khao khát được học hỏi. Tôi mong ước trở nên hữu ích cho nước Pháp đối với đồng bào tôi, đồng thời có thể làm cho họ hưởng được lợi ích về học vấn.

Tôi gốc tỉnh Nghệ An, xứ An Nam .

Trong lúc chờ đợi sự trả lời mà tôi hy vọng là thuận lợi, xin ông Bộ Trưởng nhận nơi đây ḷng tôn kính và tri ân trước của tôi.

Nguyễn Tất Thành, sinh tại Vinh năm 1892 , con của ông Nguyễn sinh Huy, Phó Bảng. Học sinh pháp văn, quốc ngữ, chữ hán.



-- Kẻ Sĩ Bắc Hà (ke_si_bac_ha@yahoo.com), September 19, 2004

Answers

Response to Hai Bức Thư, Hai NhĂ¢n Vật: Phan chu Trinh vĂ  Hồ chĂ­ Minh

Qua cái đơn xin học trường bảo hộ của Tây phú lăng xa là thấy tính khuyên mă và láu cá vặt thêm cái tính đá cá lăn dưa khi c̣n làm ở bến nhà Rồng Sá G̣n đây là 1 đại nạn cho Việt Nam.

Sau v́ cần chỗ ở và việc làm Hồ đă được recruit vào đảng xă hội Tây, sau cách mạng tháng 10, 1917. Lenin cho người tuyển anh Hồ cựu công nhân bến nhà rồng, cựu phu cao xu ở Tây Ninh đă được CS Nga và quốc tế lén lút đem sang Moscow và cho học trường đại học đi làm khủng bố cho nên quá tŕnh cách mạng của anh Hồ Chủ Tịt là 1 chuỗi giết người với ngoại nhân hướng dẫn ( Lenin, Borodin, Stalin, Mao Tsetung ...etc ).

Lịch sử của hậu sinh sẽ kết án Hồ là 1 tội đồ của dân tộc Việt Nam, 1 thằng buôn dân bán nước, trí trá và là hậu thân của bọn cướp cạn vùng biển Nghệ An. Ca 1 cuộc đời làm cách mệnh là liếm dầy Nga và Tầu Đỏ 1 cách vô liêm sỉ.

-- (Cán_Ngố_Ăn-Dải-Dút@BBP.govt), September 21, 2004.