Nav al dat gekanker op OOR, kwam een oude vraag bij mij weer boven: Popjournalistiek... wat wil men daar nu eigenlijk mee bereiken? Ik hou zelf enorm van lezen, voornamelijk literatuur in het algemeen, maar de krant, tijdschriften, Internet etc etc. Ik hou *enorm* van (pop)muziek en maak zelf ook muziek. Echter na jaren allerlei muziektijdschriften verslonden te hebben moet ik nu toch toe geven dat, een enkele cd-recensie en biografie daar gelaten, ik lezen over muziek bar oninteressant vind. Popmuzikanten zelf hebben meestal ook niet echt iets te vertellen, dus interviews lees ik ook al jaren niet meer. Muzikanten moet je muziek laten maken, niet laten praten, uitzonderingen daargelaten natuurlijk. Bovendien zijn ze vaak dom en arrogant en bekken ze journalisten vaak af. Recensies schrijven lijkt me ook een zeer ondankbare bezigheid, hoe moet je immers muziek in woorden uitdrukken? Nu zal ik gelijk wel weer een grote groep mensen tegen de schenen schoppen, maar toch blijft onverlet dat het een raar fenomeen is dat, ik, terwijl ik gek ben op muziek en ook op lezen, lezen over muziek niet leuk vind. Soms krijg ik het vage vermoeden dat de popjournalistiek een soort dubbele bodem zoekt in muziek die er helemaal niet is, of uit een soort van overmatige adoratie voor de mensen die het maken alles menen te moeten analyseren aan wat zij dan zelf tot een fenomeen gemaakt hebben. Ik meen dat ik onlangs een stuk over Gijsbert Kramer las in de VK, (of was het Menno Pot?) dat vond ik wel een leuk stuk maar dat was een interview met een popjournalist, een wezenlijk verschil dunkt me, waarin hem gevraagd werd of hij zelf ook muziek maakte. Het antwoord was nee, met als verklaring dat iemand die met o.a. Elvis Costello opgroeit, het niet in zijn hoofd haalt om daar wat aan toe te willen voegen. Dit geeft een beetje aan wat ik bedoel, ik neem aan dat Costello zelf destijds gewoon met muziekmaken is begonnen omdat het hem leuk leek, daar is niets hoogdravends aan lijkt mij.

Slacknote

-- Slacknote (slacknote@slacknote.com), June 20, 2002

Answers

Het is nogal tweeledig, denk ik. Wat recensies betreft gaat het niet over het omzetten van de muziek in woorden, maar voor de lezers tot een koopadvies te komen, wat is de moeite uit het schier onuitputbare aanbod. Op welke gronden dat advies gebaseerd is, verschilt per journalist. Blijkt dat mensen een cd erg goed vinden, en wel iets meer over een artiest willen weten: dan bedien je die mensen met een interview. Die vind ik zelf ook vaak erg saai, want ja: een artiest maakt muziek, en als ie letterlijk wat te zeggen had, nou dan was die wel schrijver geworden. Maar voor geinteresseerden heeft het wel infowaarde denk ik.

Verder is het aan de journalisten om de muziek in de meest brede zin van het woord, cd's, genres, stromingen, invloed op samenleving en vice versa te vangen in een kroniek. Zij zijn de wachters en geschiedschrijvers van deze tak van de cultuur: muziek.

Dat de meeste stukken niet leuk zijn om te lezen, ben ik met je eens. Voor veel popjournalisten is de infoverstrekking belangrijker dan het schrijven van een mooi verhaal. Een verhaal dat ook gewoon boeiend is om te lezen, los van of je in de band of onderwerp waarover het gaat geinteresseerd bent. In het buitenland bestaat dit al iets meer, en hier hebben we mensen als Thomas Verbogt en subjectivist Vido Liber die er hun best op doen. En ikzelf probeer het ook, zo goed en kwaad als het gaat. ;-)

-- Roger Teeling (rogerteeling@hotmail.com), June 20, 2002.

Volgens mij heb je twee soorten popjournalistiek (met vele mengvormen): Enerzijds de popjournalistiek die vooral mooie, goed geschreven artikelen wil schrijven, waarbij muzikanten/platen dan het subject zijn. Anderzijds de popjournalistiek waarin de auteur zijn/haar enthousiasme over bepaalde muziek (/-stromingen) graag met de lezer deelt. OOR nijgt meer naar de eerste (maar het kan nog veel extremer, denk aan pop-artikelen in bijvoorbeeld VN of HPdT), fanzines weer meer naar het tweede.

Interviews heb je ook in allerlei soorten. Je moet als journalist wel goed je manier van interviewen aanpassen aan de band/artiest: de ene band maakt gewoon muziek omdat ze dat leuk vinden, meer niet en die moet je dan niet lastig vallen met allerlei semi-filosofische vragen over hun muziek in verhouding tot het thans heersende debut-de-sciècle gevoel etc. Anderzijds, als een band zichzelf juist heel serieus neemt, is het ook niet verstandig om gewoon een urrtje in het wilde weg te ouwehoeren.

Ik vind interviews met personen leuk om te lezen als de persoon mij op een of andere manier boeit, en voor popmuzikanten geldt dat vaak. Interviews met muzikanten die me minder boeien (zoals het gros wat in OOR staat - dit heeft met mijn smaak te maken, op zich niets mer OOR!) zal ik minder snel lezen. Het maakt mij dan eerlijk gezegd ook niet zoveel uit of het boeiend om te lezen is, zo niet dan lees ik het niet. Nog minder maakt het me uit of een interview met iemand die ik wel leuk vind als muzikant ook voor leken leuk is om te lezen.

Recensies lees ik voornamelijk om nieuwe muziek te ontdekken, niet zozeer om te lezen wat mensen ergens van vinden. In de recensies die ik zelf schrijf probeer ik mijn mening niet al te zeer op te dringen, vooral niet als deze niet positief is, daar heeft de lezer naar mijn idee weinig aan.

-- Martijn @ Think Small (thinksmallzine@hotmail.com), June 20, 2002.

Ik lees sinds kort weer fervent de OOR, voornamelijk omdat ik treinreis en ik moet zeggen dat ik dat erg leuk vind. Wat mij opvalt is dat de stukken over niet-favorieten vaak het aangenaamst zijn. Interview met die man van Live is altijd interessant, omdat je merkt hoezeer hij zich professioneel blijft gedragen bij kritische vragen. Interview met Nickelback was leuk omdat de band ruzie kreeg met interviewer maar dolgelukkig was toen dezelfde interviewer zei dat hij hun leuker vond dan Creed. Zo is er eigenlijk altijd wel wat dat mij vermaakt. Ja, vermaakt. Word ik er wijzer van? Niet significant.

Overigens heb ik nooit geloofd dat OOR minder goed is geworden. Wij worden gewoon ouder. Wie kan zich niet de omschakeling van Hitkrant naar OOR herinneren en de verbazing en nieuwsgierigheid die de orakeltaal van Hubert van Hoof in de singlebesprekingen opriepen? Om nog maar te zwijgen van Swie Tio, die alle door mij bewonderde artiesten afkraakte. Dat soort respect van een 16-jarige neem je ongewild mee in je beoordeling nu (Bovendien had je vroeger een hippere smaak, ik bedoel ik, spreek voor jezelf olaf!).

Er zijn eigenlijk twee vormen van popjournalistiek die mij tegenstaan: verheerlijking (Heaven!!!) en diepzinnigheid (VN soms). Dat laatste omdat het vaak fout gaat. Daarentegen vind ik The War Against Silence ( http://www.furia.com/twas/) weer uiterst vermakelijk omdat de verwikkeling van popmuziek met de alledaagse realiteit van de schrijver zover wordt doorgevoerd dat het effect heel luchtig is.

-- olaf (olafkoeneman@hotmail.com), June 20, 2002.

ik lees heel graag over muziek en ik merk vaak dat bij recensies van platen mij de cd geweldig lijkt en dan luister ik en dan valt het tegen. dat gebeurt me heel vaak bij de avant-garde & electronica recensies. dat is jammer. maar in feite was het lezen dan dus leuker. en dat vind ik niet erg, want ik lees graag, ook over muziek. dus. :)

-- Ludo (ordinarypeoplerecs@hotmail.com), June 20, 2002.

Ik twijfel bij een recensie altijd of er wel een mening bij moet. Allereerst moet er info in. En dan niet de hele bandgeschiedenis, want dat zoekt de geinteresseerde liefhebber zelf wel op, maar een schets omtrent de atmosfeer. Dus: a) dit is rock (zodat de mensen die van rock houden weten dat ze moeten doorlezen, en de mensen die dat niet doen niet) b) dit is vrolijk, naargeestig, standaard, experimenteel, etc (zodat de rockers weten of het wellicht 'hun' soort rock is, en dat ze het even moeten uitchecken).

Kun je schrijven over muziek? Het mooiste zou zijn als je als schrijver met woorden een gevoel bij de lezer kunt oproepen, dat ook de plaat bij hem oproept bij beluistering. Of dat universeel mogelijk is (dus 1 recensie die hetzelfde, juiste gevoel oproept bij iedere lezer) betwijfel ik zeer, maar hoe dichter je bij de belevingswereld van 'je' lezersgroep kunt komen, hoe beter. Moeilijk bepaalbaar, doch.

Als je het puur op je eigen smaak gooit (= subjectief), dan werkt dat alleen maar nadat de lezers je actief hebben gevolgd en goed kennen. Zodoende weten ze dan dat als jij een plaat geweldig vind, zij hem ook moeten hebben, of juist niet.

-- Roger Teeling (rogerteeling@hotmail.com), June 20, 2002.

Ludo, verkoop je platen-, cd- en mp3-speler, neem van het geld 23 abonnementen op allerlei muziektijdschriften. Eindeloos recensies lezen zonder naar de muziek te hoven luisteren. :)

Serieus: het maakt verschil of een band wel/niet bij je leespubliek bekend is hoe je een recensie moet schrijven. "de Rolling Stones is een Engels rock-kwintet dat al sinds halverwege de jaren '60 aan de weg timmert. Kenmerkend voor hun muziek is de herkenbare stem van zanger Mick Jagger en het typische gitaarspel van Keith Richards. etc." Maar je kunt ook de fout andersom maken, door ervanuit te gaan dat je publiek alles van de band kent. Ook kan het geen kwaad als journalisten zich meer beseften dat een deel van het publiek behoorlijk jong is, bands als The Smiths en the Pixies zullen hen weinig zeggen.

Een mooie metafoor om de muziek te omschrijven is leuk, maar ik heb nog nooit een metafoor gezien die puur op zichzelf de muziek omschreef. Daarvoor hebben journalisten ooit hokjes uitgevonden, een onmisbaar middel voor het schrijven van recensies.

-- Martijn @ Think Small (thinksmallzine@hotmail.com), June 20, 2002.

Rock journalistiek vs Pop journalistiek : FITE! Welke kant kies je?

Nu, ik ben meer voor een goeie injectie EGO (subject) in artikels. Een van m'n favouriete schrijvers is MELTZER - hij schreef soms recensies ZONDER EEN NOOT te hebben gehoord van de plaat (HAH!) en meestal was het nog heel relevant. Ik ben eerder voorstander van schrijvers die de onderliggende betekenis van een muzikant/plaat kunnen vinden. Wat ben je met een opsomming van beats riffs en worden?

ER IS ALTIJD EEN DUBBELE BODEM! :-) Anders is het pastiche. Natuurlijk zijn de meeste mensen (incl. muzikanten) zich niet bewust van de betekenis van de muziek.


Volgend boek dat gelezen wordt, is Attali's Noise - nadat ik die ERBARMELIJK SLECHTE bio van Blondie's Gary Valentine uitgelezen heb. URGH!

-- nathalie (stevienixed@yahoo.com), June 20, 2002.

al mijn platen verkopen?? naah. maar ben ik dan echt de enige die dat heeft. ik had het laatst bij een of andere folktronica recensie volgens mij van Roger, vergeleek bandje met BOC en wat al niet meer. ik dacht dit is prachtig. zoek het op. waardeloos.

-- Ludo (ordinarypeoplerecs@hotmail.com), June 20, 2002.

ach ja recensies. onlangs las ik mijn recensies na die ik voor Opscene geschreven heb. bij veel van de platen die ik toen beoordeelde als goed, heb ik nu niet eens meer een beeld. ze bleken niet eens meer in bezit. het blijft toch altijd lastig om een goede recensies te schrijven.

op de rol van popjournalistiek kom ik terug. daar heb ik namelijk een uitgesproken mening over. maar nu even niet: het drum&bass verhaal heeft even al mijn energie opgeslorpt.

-- theo ploeg (theo@cut-up.com), June 20, 2002.

Niets dan goede recensies gelezen over de laatste Enon, ik vond de vorige al erg goed en natuurlijk het geniale Brainiac...maar wat een kutplaat is dit zeg. Meestal klopt mijn smaak wel een beetje met de plaatsen waar ik die recensies las maar wat een bagger. Fijn meedoen met hippe disco 80's achtige toestanden.....Dezelfde fout begaan als Zita Swoon (en het boring gebied waar Soulwax, Das Pop en andere bubblegumpoprockers). Toch blijf ik het leuk vinden om recensies en artikelen te lezen, snap het niet altijd, en ik heb al menigmaal dingen gekocht op deze manier (heb nooit zin om in de platenzaak te luisteren) en zal het blijven doen. Zoals Microphones Glow 1 bijvoorbeeld, puur gekocht door de jubelende recensie op Pitchfork. Vond Glow 2 toch ietwat tegenvallen, terwijl toen inmiddels al iedereen aan het jubelen geslagen was. Zelfde met Godspeed.

-- martinus (martin@cheech-wizard.com), June 20, 2002.

Ja, ik bedoel dat met Glow 1 het wel een succes was, het puur kopen op een recensie.

-- martinus (martin@cheech-wizard.com), June 20, 2002.

ach ja recensies. onlangs las ik mijn recensies na die ik voor Opscene geschreven heb. bij veel van de platen die ik toen beoordeelde als goed, heb ik nu niet eens meer een beeld. ze bleken niet eens meer in bezit. het blijft toch altijd lastig om een goede recensies te schrijven.

Herkenbaar (met de dingen die ik 4 a 5 jaar terug voor Rebound schreef), al heb ik alles nog in bezit, want ik verkoop nooit iets uit mijn collectie. De beste recensie kun je pas 25 jaar na het verschijnen schrijven en dan zit niemand er op te wachten. Maar de meeste platen koop ik vooral voor het korte-termijn-genot.

Kopen op grond van recensies doe ik vaak, soms omdat dingen enkel via de mailorder te verkrijgen zijn, maar soms ook omdat ik het gewoon moet hebben na zo'n recensie. Ik heb op deze manier geweldige bands ontdekt.

-- Martijn @ Think Small (thinksmallzine@hotmail.com), June 20, 2002.

Ludo, dat was een recensie van mij ja, The Iditarod. Een folkplaat. Ik hoor er de folk in, zoals die waar BOC zegt door geinspireerd te zijn, maar dan iets toegankelijker. Dat is dan ook wat ik geschreven heb.

Op het eerste gehoor heeft het zeker niets met BOC te maken, lijkt het. Maar ik kan er naast zitten. :-) Dat is wat ik bedoelde met de eerder geposte opmerking dat het moeilijk is een beeld, gevoel bij de lezer op te roepen dat hij ook krijgt als hij de plaat in kwestie beluisterd. Als niemand een kloppend beeld krijgt, dan zit ik er behoorlijk naast.

Maar hoor je bijvoorbeeld de folkconnectie die BOC heeft met The Incredible String Band? Volgende week komen daar de meest interessante platen vanuit als heruitgave op cd (na aanleiding van het BOC-succes?). Mooie platen, maar volgens mij schrikken BOC-cers zit rot (wat ik ook in mijn recensie geschreven heb). Toch vind ik het in een interessant om in een recensie dan juist de BOC-cers hierop te wijzen. De folkliefhebbers kennen en kopen het toch wel, dus voor hun informatie hoef ik de platen niet te bespreken.

-- Roger Teeling (rogerteeling@hotmail.com), June 20, 2002.

The Iditarod.

die zijn vanavond te horen bij de Avonden (VPRO, 747 AM, iets na elven).

-- Martijn @ Think Small (thinksmallzine@hotmail.com), June 20, 2002.

Nu, ik ben meer voor een goeie injectie EGO (subject) in artikels Helemaal mee eens. Het gaat niet om de mening, maar om hoe die verwoord wordt. Hooijer schrijft meestentijds hardstikke leuke columns, hoezeer ik het ook met hem oneens kan zijn (DJ Shadow's Private Press afmaken als een truukje drumroffels lijkt me onzin), Pitchfork verzint goeie koppen en bazelt er vervolgens een stukje omheen, Onno Cro-Mag draait recensies in elkaar zoals je van zijn nick mag verwachten en toch en toch: ik lees ze graag.

-- Jan Peter (janpeter.prenger@a1.nl), June 20, 2002.

Onno Cro-Mag schrijft de meest eerlijke recensies die ik ken. Hij schrijft soms: 'dit is de moeilijkste recensie die ik ooit geschreven heb, dit is de nieuwe plaat van mijn favoriete band, de band die mijn leven veranderd heeft, en ik vind hem slecht.' En geeft vervolgens toe daar erg onder te lijden, maar ja?, ja kun je anders dan eerlijk zijn. Het beroep van recensent is zwaar. ;-) Prachtig! Maar dat geldt mijnerzijds voor de hele Aardschok, waar leuk lezen + veel info boven de journalistiek pur sang verheven zijn.

-- Roger Teeling (rogerteeling@hotmail.com), June 21, 2002.

Maar dat geldt mijnerzijds voor de hele Aardschok, waar leuk lezen + veel info boven de journalistiek pur sang verheven zijn..

en kijk Roger.. dat is waar het om draait. die twee zaken moeten bij elkaar komen. niet het een boven elkaar verheven laten zijn, maar een symbiose vormen. goede popjournalistiek is wat mij betreft juist dat: goed geschreven stukken met journalistieke waarde die druipen van passie, die je ademloost leest, die je raken, je verder brengen. maar dat geldt eigenlijk voor ALLE journalistiek.

-- theo ploeg (theo@cut-up.com), June 21, 2002.

Onno Cro-Mag schrijft de meest eerlijke recensies die ik ken
Dat bedoel ik ook: ik lees ze graag en ondanks dat ze vol taalfouten zitten, zijn ze ongetwijfeld oprecht en eerlijk. Maar zelfs dat laatste interesseert me niet zoveel.

-- Jan Peter (janpeter.prenger@a1.nl), June 21, 2002.

Hooyer is heel fijn. Kraakpen ook, Vido kan er ook wat van. Liever een subjectieve beleving dan een beschrijving.

-- Michael (mamilo@planet.nl), June 21, 2002.

Onno Cro-Mag schrijft de meest eerlijke recensies die ik ken
Dat bedoel ik ook: ik lees ze graag en ondanks dat ze vol taalfouten zitten, zijn ze ongetwijfeld oprecht en eerlijk. Maar zelfs dat laatste interesseert me niet zoveel.

Taalfouten, waar ik zelf ook niet vrij van ben, storen mij zeer. Daar komt nog eens bij dat Onno weliswaar enthousiast en eerlijk is, maar vrijwel nooit met inhoudelijk argumenten komt waarom hij iets goed vindt. Zijn gevoel zegt dat ja, geeft vervolgens een plaat een 11, om er dan bij het lezen van zijn jaarlijstje dat de plaat niet hoger komt dan de negende plaats. Vind ik bijzonder ongeloofwaardig. Onno heeft nooit anders dan subjectief geschreven, kan waarschijnlijk ook niet anders, maar heeft dat aspect altijd veel te ver doorgevoerd.

-- bas (bas@kindamuzik.net), June 21, 2002.

taalfouten MOGEN niet storen. tonen aan dat de schrijver graaft in zijn onderbewustzijn en derhalve zijn ego onderweg is verloren. HOERA! (ik ben, JUIST, een mentalist) en hey wie geef je de fout? de redacteur of de schrijver zelf?

-- nathalie (stevienixed@yahoo.com), June 21, 2002.

Taalfouten zijn altijd de schuld van de eindredacteur! (Mark van Schaick is nog niet in het Forum gesignaleerd, toch, Roger?)

-- JoB (jobwit@vpro.nl), June 21, 2002.

Taalfoutem komen inderdaad amper in OOR voor. Hulde aan Mark van Schaick, de (betrekkelijk) nieuwe eindredacteur.

Neemt niet weg dat ikzelf wel een taalsnobist ben, en vind dat een journalist/schrijver allereerst zelf in staat moet zijn een taalkundig zo foutloos mogelijk stuk te produceren.

-- Roger Teeling (rogerteeling@hotmail.com), June 22, 2002.

Taalfoutem... eh, juist :-(

-- Roger Teeling (rogerteeling@hotmail.com), June 22, 2002.

als je niets had gezegd, zou ik gedacht hebben dat je het met opzet hebt gedaan ;-)

-- bas (bas@kindamuzik.net), June 22, 2002.

Onno heeft nooit anders dan subjectief geschreven, kan waarschijnlijk ook niet anders, maar heeft dat aspect altijd veel te ver doorgevoerd. Het is veel erger: hij belt met een band of labelbaas om zijn recensie te laten horen. Althans, ik weet van één label waarbij het dat consequent doet.

-- Jan Peter (janpeter.prenger@a1.nl), June 22, 2002.